"Ειμαι η Βαλερια, μηχανικος του εμπορικου ναυτικου...Είμαι η Χρηστινα, υποπλοιαρχος σε χημικο δεξαμενοπλοιο..."

   Grace Hopper

Με αυτά τα λόγια αυτό τον μήνα θα γνωρίσουμε δύο κοπέλες που το γνωρίζουν πάρα πολύ καλά αυτό. Διάλεξαν ένα απο τα δυσκολότερα, κατά τη γνώμη μου, επαγγέλματα, εξελίσσονται και δεν θα μπορούσαν να λείπουν απο τη στήλη αυτή! 

Γειά σας κορίτσια! Χαίρομαι που σας γνωρίζω! Θέλετε να μου πείτε λίγα πράγματα για εσάς; 

Β. Γειά σας, χαίρομαι και εγώ που σας γνωρίζω! Αρχικά θα ήθελα πολύ να σας συγχαρώ για το blog σας, είναι  πραγματικά πολύ ενδιαφέρον! Είμαι η Βαλέρια, 28 χρονών ,από την Ξάνθη. Τελείωσα την Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού στην Μηχανιώνα, ως μηχανικός του εμπορικού ναυτικού.

X. Γεια σας. Είμαι η Χρηστίνα, 27 χρονών, υποπλοίαρχος σε χημικό δεξαμενόπλοιο και είμαι από την Ελαφόνησο. Η οικογένειά μου αποτελείται από 5 άτομα και τυχαίνει να είμαστε όλοι ναυτικοί, εκτός από τη μητέρα μου.

Πείτε μου, τί σας έκανε να θέλετε να ασχοληθείτε με αυτό το επάγγελμα; Συναντήσατε εμπόδια; Εννοώ, σας αποθαρρύνανε οι δικοί σας ή φίλοι να ασχοληθείτε με αυτό;

Β. Οι γνωστοί και φίλοι μου απορούσαν πως διάλεξα αυτό το επάγγελμα. Η οικογένειά μου επίσης δεν το έβλεπε και με τόσο καλό μάτι, στο τέλος βέβαια με στήριξαν και με το παραπάνω, ακόμη με στηρίζουν και τους είμαι πραγματικά ευγνώμων!

Είναι αρκετά δύσκολο να λείπεις τόσους μήνες μακριά από την οικογένεια σου. Σαν γυναίκα επίσης υπάρχει δυσκολία, καθώς δεν παύει ακόμη και σήμερα, να είναι ανδροκρατούμενο επάγγελμα. Έχει πολλά θετικά και αρνητικά φυσικά, όπως και το κάθε επάγγελμα. Παρόλες τις δυσκολίες όμως, εμένα μου φαινόταν και ακόμη μου φαίνεται, ένα από τα καλύτερα επαγγέλματα καθώς, στο συγκεκριμένο επάγγελμα έχεις την δυνατότητα να μαθαίνεις συνεχώς καινούρια πράγματα, να επισκευάζεις, να βρίσκεις λύσεις σε προβλήματα, ποτέ δεν γίνεται ρουτίνα σύν το ότι ταξιδεύεις σε όλο τον κόσμο ταυτόχρονα! Τι καλύτερο απ’ όλα αυτά;

Χ. Λόγω του ότι κατάγομαι από ναυτική οικογένεια και είμαι και από νησί, είχα μεγάλη αγάπη για τη θάλασσα. Όταν το ανακοίνωσα σε οικογένεια και φίλους, ήμουν μόλις 15 χρονών, διότι ήθελα να γραφώ σε ναυτικό λύκειο. Μπορώ να σας πω ότι προσπάθησαν να μου αλλάξουν γνώμη. Οι περισσότεροι υποστήριξαν πως δεν θα υπήρχε μέλλον. Και αυτό, λόγω της δημιουργίας μιας οικογένειας μελλοντικά.

Υπάρχει κάποιος στην οικογένειά σας που να σας ενέπνευσε;

Β.  Γενικότερα, απο μικρή λάτρευα την θάλασσα και μπορώ να πω πως, παρόλο που δουλεύω στην θάλασσα, ακόμη και τώρα δεν μπορώ να την αποχωριστώ, δεν την χορταίνω! Πέρα απο την αγάπη μου για την θάλασσα βέβαια, ίσως είχα μια μικρή επιρροή και από τον παππού μου, τον πατέρα της μητέρας μου δηλαδή, ο οποίος ήταν μηχανικός κι εκείνος απλά στην στεριά. Περνούσα αρκετό χρόνο μαζί του, δυστυχώς όμως τον χάσαμε όταν ήμουν αρκετά μικρή.

Χ. Ο άνθρωπος που με ενέπνευσε ήταν ο παππούς μου. Ήταν το πρότυπο μου και πιστεύω πως την δύναμη και την αγάπη για τη θάλασσα, την έχω πάρει απο αυτόν. Μάλιστα, ήταν και ο μοναδικός που με υποστήριξε. Ακόμα θυμάμαι την κουβέντα που είχε πει: " αφήστε το κορίτσι να κάνει αυτό που θέλει, ξέρει αυτή". 

Τί ακριβώς κάνετε; Ποιες είναι οι αρμοδιότητές σας;

Β. Το καράβι, είναι ένας χώρος ιεραρχημένος και αυτό, για την καλύτερη λειτουργικότητα και ομαλή συνεργασία των ατόμων μέσα, καθώς πέρα απο το οτι ο καθένας έχει διαφορετική δουλειά και ευθύνες, όλες στο τέλος αλληλοϋποστηρίζονται, σαν αλυσίδα. Εμένα οι αρμοδιότητες μου σαν τρίτος μηχανικός, είναι να βοηθάω τον δεύτερο και τον πρώτο μηχανικό, που είναι οι ανώτεροί μου, να συντηρώ κάποια συγκεκριμένα βοηθητικά μηχανήματα που ανήκουν στον τρίτο μηχανικό (καθώς ο κάθε αξιωματικός έχει στην δική του ευθύνη συγκεκριμένα μηχανήματα για συντήρηση και επισκευή), να κάνω βάρδια, όπου παρακολουθώ και καταγράφω θερμοκρασίες, πιέσεις, τυχόν διαρροές η παράξενους θορύβους σε όλα τα μηχανήματα του μηχανοστασίου για την ομαλή λειτουργία τους και, ανάλογα την κατάσταση και την σοβαρότητα, να ενημερώνω τους ανωτέρους μου. Τέλος, την διαδικασία με χαρτούρα όπου χρειάζεται και κάποιες επιπλέον φορές, βοηθάω και στην κουβέρτα σε κάποια θέματα, αναλόγως την δουλειά.

Χ. Εγώ, σαν υποπλοίαρχος, είμαι υπεύθυνη για τη φόρτωση/εκφόρτωση του πλοίου, καθώς και για τα θέματα ασφαλείας του. Επιπλέον, φέρω ευθύνη για τη συντήρηση της κουβέρτας και την κατανομή εργασιών σε αυτήν.

Όταν πρωτοβρεθήκατε σε αυτό τον χώρο, υπήρχαν προκλήσεις ή δυσκολίες; Πώς το βιώσατε;

Β. Εξαρχής μπορώ να πώ πως φάνηκαν τα προβλήματα. Από πρωτόμπαρκος δόκιμος, δυσκολεύτηκα πολύ να βρώ εταιρία για το πρώτο ταξίδι και αυτό, καθαρά λόγω του οτι είμαι γυναίκα. Παρόλο που είχαν επιδότηση οι εταιρίες απο την Ευρωπαϊκή Ένωση, ακόμη και τότε, δεν σε έπαιρναν τόσο εύκολα. Δυστυχώς, οι εταιρίες δεν παίρνουν εύκολα γυναίκες και ειδικά στην μηχανή, καθώς θεωρείται περισσότερο ανδροκρατούμενο απ' ότι στην γέφυρα.  Η σχολή δεν βοηθούσε, χρειαζόταν να κατέβεις στην Αθήνα και να ψάξεις χωρίς καμία βοήθεια, μία-μία τις εταιρίες. Μάλιστα, όταν βρήκα εταιρία, αναγκάστηκα να σταματήσω την σχολή μου γιατί, έτυχε να την βρώ στην μέση της χρονιάς και προτίμησα να φύγω για μπάρκο, χάνοντας μια ολόκληρη χρονιά από την σχολή. 

Μέσα πλέον στο καράβι, έχει πολλές προκλήσεις και δυσκολίες. Το κάθε καράβι έχει και το σύστημά του, χρειάζεται να το μάθεις καλά για να μπορείς να ανταποκριθείς στην δουλειά όπως πρέπει, μπαίνεις ξαφνικά σε έναν κόσμο τελείως διαφορετικό από κάθε άλλο και θέλει πολύ προσοχή, καθώς είναι σαν ένας ανθρώπινος οργανισμός. Το κάθε μηχάνημα συνδέεται με άλλο, το ένα βοηθάει το άλλο και έτσι έχουμε την ομαλή λειτουργία. Επίσης, χρειάζεται να μάθεις να το "περπατάς" όπως λένε καθώς, έχει πολλούς κινδύνους, και λόγω καιρικών συνθηκών που κουνάει πολλές φορές και λόγω γενικά, του περιβάλλοντος. Να γνωρίζεις τους κανονισμούς και ειδικά για την ασφάλεια. Εξαρτάται βέβαια απο το καράβι, καθώς άλλους κινδύνους έχει ένα γκαζάδικο και χημικό που μεταφέρει επικίνδυνα φορτία και άλλους ένα επιβατηγό/ κρουαζιερόπλοιο. Πρέπει να μπεις στο σύστημα που ακολουθείται και να το ακολουθείς σύμφωνα με όλους τους κανονισμούς του και πάντα ιεραρχικά, για την ομαλή λειτουργία του: το ωράριο, την συνεργασία με όλο το πλήρωμα, ως επί το πλείστον άνδρες και διαφορετικών εθνικοτήτων, τα τυχόν ξαφνικά προβλήματα ανεξάρτητα του ωραρίου σου, πρέπει να είσαι συνεχώς παρόν 24 ώρες το 24ωρο μην τυχόν και γίνει κάτι.

Χ.  Όπως σε οποιοδήποτε επάγγελμα, έτσι και στο δικό μας, ισχύει αυτό που λένε κάθε αρχή και δύσκολη. Δυσκολίες υπήρξαν και πάντα θα υπάρχουν. Πάντα όμως, κρατάω στο μυαλό μου μια κουβέντα που μου είχαν πει:  "σε αυτο το χώρο, επιβιώνει μόνο αυτός που έχει γερό στομάχι". Εγώ προσωπικά, οτι εμπόδιο ή δυσκολία και να είχα, κοιτούσα μόνο τον στόχο μου, ο οποίος, ήταν εξαρχής να πιάσω Β πλοίαρχος.

Σαν γυναίκα, μέχρι στιγμής τουλάχιστον ως η μοναδική στο μηχανοστάσιο, έχω μάθει να συνεργάζομαι με όλες τις εθνικότητες και με όλους τους χαρακτήρες. Στην αρχή δεν ήταν  καθόλου εύκολο, πολλοί με έβλεπαν ως τον αδύναμο κρίκο μέσα. Σιγά σιγά όμως τα κατάφερνα όλο και καλύτερα, διότι μου άρεσε και ήθελα να μάθω όλο και περισσότερα. Οι περισσότεροι πιστεύω, άρχισαν να αλλάζουν γνώμη σχετικά με το ότι "είναι αδύνατο να δουλέψει και μια γυναίκα στο επάγγελμα αυτό". Προσωπικά, δεν με ενδιέφερε ποτέ το να αποδείξω κάτι, απλά προσπαθούσα και προσπαθώ ακόμη, να είμαι ικανοποιημένη με τον ίδιο τον εαυτό μου και να κάνω όσο καλύτερα γίνεται την δουλειά μου, να νιώθω ότι προσφέρω, ότι είμαι χρήσιμη στη κοινωνία αυτή. Υπήρξαν από την άλλη και άτομα, τα οποία με ενέπνευσαν και με βοήθησαν πάρα πολύ, μου έμαθαν πολλά χρήσιμα πράγματα και πραγματικά τους είμαι ευγνώμων. Πολλές φορές, από έναν παλιό ναυτικό με πολλές εμπειρίες, μαθαίνεις πολύ περισσότερα απ' ότι μόνο από τη σχολή.

Χριστίνα, σαν υποπλοίαρχος, πώς είναι να βρίσκεται μια γυναίκα σε μια θέση με κύρος, σε έναν κλάδο που είναι κατά κύριο λόγο ανδροκρατούμενος;

Σαν υποπλοίαρχος, νιώθω περήφανη για όλες τις γυναίκες που, έχουν βοηθήσει να αποδείξουμε ότι μπορούμε και έχουμε την δυνατότητα να επιβιώσουμε και να προωθηθούμε. Θεωρώ, πως κάνω υπερήφανους τους ανθρώπους που με στήριξαν από τον επαγγελματικό μου χώρο και, με βοήθησαν να φθάσω σε αυτή τη θέση. Λόγω της φύσεως της δουλειάς μου, απαιτείται να είμαι σκληρή εκεί που πρέπει και να κάνω το πλήρωμα να ακούει στις οδηγίες μου. Προσπαθώ πάντα να τους κάνω να με βλέπουν και να με αντιμετωπίζουν σαν άνδρα και να με σέβονται, όχι μόνο υποχρεωτικά λόγω ειδικότητας, αλλά και σαν άνθρωπο.

Οι γυναίκες παλιότερα, δίσταζαν να ασχοληθούν με τη ναυτιλία, συγκεκριμένα με τα καράβια. Έχει περάσει η άποψη ότι, δεν μπορούν να συνδυάσουν καριέρα και οικογένεια. Ότι λόγω φύλου, (σωματικής δύναμης ή διάπλασης, διαφορετικών αναγκών κτλ.) δεν μπορούν να βρίσκονται σε καράβια. Αυτό σιγά σιγά, έχει αρχίσει να αλλάζει. Ποια είναι η άποψή σας πάνω σε αυτό; 

Β. Μια γυναίκα μπορεί να κάνει τα πάντα. Είναι μια δουλειά και αυτή, όπως άλλες τόσες. Απλώς, από τα παλιά χρόνια, έχει επικρατήσει να είναι ανδροκρατούμενη λόγω του ότι η γυναίκα έμενε με τα παιδιά πάντα στο σπίτι, δεν δούλευε. Καλώς η κακώς, την βλέπουν ακόμη και σήμερα με διαφορετικό μάτι, το έχω βιώσει προσωπικά αρκετές φορές, μέχρι να τους δώσεις να καταλάβουν πως μπορείς να ανταποκριθείς ισάξια με έναν άντρα και, ακόμη καλύτερα αν χρειαστεί. Διότι οι εποχές αλλάζουν και πλέον, μπαίνουν νέα συστήματα, δεν χρειάζεται να είσαι και ο πιο δυνατός εκεί μέσα ,που ακόμη και δύναμη να χρειαστεί, υπάρχει ολόκληρη ομάδα στο μηχανοστάσιο. Δεν είναι τίποτα δύσκολο, το βασικότερο και ειδικά σε αυτό το επάγγελμα, είναι να σου αρέσει αλλιώς δύσκολα, ακόμη και για έναν άντρα, να καταφέρει να παραμείνει πιστεύω. Βέβαια, σε σχέση με το θέμα της οικογένειας, σίγουρα δεν είναι εύκολο για μια γυναίκα, όταν αποφασίσει να κάνει παιδιά, να συνεχίσει στο επάγγελμα. Το καλό στους μηχανικούς είναι, ότι ακόμη και στην θάλασσα να μην μπορεί να συνεχίσει, θα μπορέσει να συνεχίσει στην στεριά σαν μηχανικός διότι με τα χρόνια, αποκτάς μεγάλη εμπειρία και μπορείς να συνεχίσεις και στην στεριά.  Το βασικότερο, να αγαπάς αυτό που κάνεις και θα πετύχει ότι κι αν είναι, παρόλες τις δυσκολίες, σε ότι κι αν αποφασίσει κανείς να κάνει.

Χ. Θεωρώ πως στη σημερινή εποχή, η σωματική δύναμη δεν παίζει τόσο σημαντικό ρόλο στα καράβια. Πιστεύω πως,  όταν υπάρχει μια σωστή ομάδα σε ένα χώρο, ο ένας καλύπτει τον άλλον. Τώρα οσο αφορά την οικογένεια, σίγουρα είναι δύσκολο να συνυπάρχουν επάγγελμα και οικογένεια, αλλά όχι αδύνατον. Υπάρχουν ζωντανά παραδείγματα, όπου πολλές γυναίκες συνέχισαν το ναυτικό επάγγελμα μετά την δημιουργία της οικογένειας τους.

Ποια είναι η άποψη των συντρόφων σας; Θα ήθελαν κάποια στιγμή να κάνουν ένα ταξίδι μαζί σας, να δουν την καθημερινότητά σας στη δουλειά;

Β. Ευτυχώς, ο σύντροφός μου είναι από το ίδιο επάγγελμα. Ξέρει το επάγγελμα πολύ καλά και καταλαβαίνει. Πέρα από τα πολλά κοινά που έχουμε, είναι και ένα μεγάλο συν το ότι έχουμε το ίδιο επάγγελμα, τουλάχιστον για εμάς διότι, καταλαβαίνει ο ένας τον άλλον και πολλές φορές, βοηθάμε ο ένας τον άλλον σε πολλά ζητήματα.

Χ. Ο σύντροφός μου είναι δίπλα μου και με υποστηρίζει για αυτήν την επιλογή μου. Σέβεται την απόφαση μου και προσπαθεί, με τον τρόπο του, να με ενθαρρύνει σε όσα προβλήματα και να παρουσιαστούν. Υπήρξε στον ναυτικό χώρο και μπορεί να με καταλάβει στο 100%. Δεν έχει τύχει να μου ζητήσει να ταξιδέψει μαζί μου, κάνει υπομονή μέχρι να επιστέψω, αν και θεωρώ πως λόγω φορτωμένης εργασίας ίσως και να ήταν λίγο δύσκολο.

Εκτός από συλλόγους και σωματεία, όπως Π.Ν.Ο , Π.Ε.Π.Ε.Ν., Π.Ε.Μ.Ε.Ν.,  στην Ελλάδα υπάρχουν επίσης άλλοι σύλλογοι , που υποστηρίζουν τη γυναικεία επιχειρηματικότητα και δικαιώματα σε ότι αφορά την ισότητα στο εργασιακό περιβάλλον. Πρακτικά, με ποιους τρόπους, πιστεύετε μπορούν να αντιμετωπιστούν ισότιμα οι γυναίκες και οι άντρες -αμοιβή, θέσεις κύρους, ευθύνες κτλ.- στον δικό σας κλάδο;

Β. Για να αντιμετωπιστούν ισότιμα οι γυναίκες με τους άνδρες, πρέπει να γίνουν ακόμη πολλές προσπάθειες. Πρώτα απ’ όλα από τις ίδιες τις γυναίκες. Πρέπει να είναι αποφασισμένες όταν μπαίνουν στο συγκεκριμένο επάγγελμα και να μην τα παρατάνε με την πρώτη δυσκολία, μα πάνω απ' όλα να την αγαπούν! Αν δεν αγαπάς κάτι, δεν πρόκειται να καταλήξει σε κάτι. Σιγά σιγά, οι σύλλογοι και τα σωματεία καταφέρνουν μπορώ να πω, να παίρνουν όλο και περισσότερες γυναίκες οι εταιρίες. Το πάνω χέρι όμως, είναι στην ίδια την γυναίκα. Θα πρέπει πάντα να βλέπει το επάγγελμα αυτό πολύ σοβαρά και, να προσπαθεί να γίνει καλύτερη καθημερινά, να είναι σεμνή και αυστηρή, χωρίς να δίνει δικαιώματα και να μαθαίνει συνεχώς. Στις γνώσεις σου κανένας δεν μπορεί να κάνει κουμάντο και, είναι οι μόνες που μπορούν να σου προσφέρουν το καλύτερο.

Χ. Στον δικό μας κλάδο, υπογράφοντας μια σύμβαση , θέλοντας και μη , γυναίκες και άνδρες αντιμετωπιζόμαστε ακριβώς το ίδιο. Όταν κάποιος φέρει μια ειδικότητα, ανεξαρτήτως φύλου, έχεις τις ίδιες υποχρεώσεις και ευθύνες.

Αν κάποια στιγμή έρθει ένα κορίτσι και σας πει ότι θέλει να ασχοληθεί με τη ναυτιλία και να κάνει αυτό που κάνετε εσείς, τί θα της λέγατε; 

Β. Θα της έλεγα να κάνει αυτή την δουλειά αν πραγματικά το θέλει, όχι για το οικονομικό, καθώς πολλοί δελεάζονται από τον υψηλό μισθό του ναυτικού. Μόνο για τον μισθό αν το κάνει, δύσκολα θα επιβιώσει κανείς. Έχει πολλές δυσκολίες και το βασικότερο, λείπεις πολλούς μήνες. Αν όμως της αρέσει η θάλασσα, τα ταξίδια, να λύνει συνεχώς προβλήματα, να χάνεται εκεί μέσα για τόσους μήνες φυσικά και να πάει!

Χ. Προσωπικά, θα την ενθάρρυνα να κάνει αυτό που θέλει. Θα την προετοίμαζα για το τι θα μπορούσε να συναντήσει μέσα απο τις δικιές μου εμπειρίες, καθώς και θα την συμβούλευα για τον τρόπο συμπεριφοράς της.

Σκέφτεστε να συνεχίσετε την καριέρα σας στη θάλασσα ή να συνεχίσετε στην στεριά, σε κάποιο γραφείο για παράδειγμα;

Β.  Μου αρέσει πολύ αυτό το επάγγελμα και πραγματικά, δεν μετανιώνω ούτε στιγμή που το διάλεξα. Θα ήθελα να συνεχίσω να ταξιδεύω και να ανέβω βαθμό, ακόμη είμαι στην αρχή. Βέβαια, όταν φτάσει η στιγμή της οικογένειας, δεν είναι εύκολο να λείπεις και γι' αυτό σκέφτομαι φυσικά και κάποιες εναλλακτικές, στις οποίες όμως θα ήθελα να συνεχίσει το κομμάτι του μηχανικού.

Χ. Προς το παρόν, θέλω να ζήσω αυτή τη δεδομένη στιγμή, κάνοντας αυτό που αγαπώ. Πολλές φορές, κάνω σκέψεις για το μέλλον, αλλά δεν έχω μπει στην διαδικασία να το κυνηγήσω και να ψαχτώ παραπάνω. Πάντα έλεγα πως ήθελα να το συνεχίσω αυτό το επάγγελμα και, από την μεριά μου, προσπαθώ οσο πιο πολύ μπορώ, να το τραβήξω. Μόνο υπο εξαιρετικές περιπτώσεις, όπως αυτής της οικογένειας, θα άφηνα την καριέρα μου στη θάλασσα.

Πώς φαντάζεστε τους εαυτούς σας σε 10-15 χρόνια; Ποια θα ήταν η ιδανική εξέλιξη της καριέρας σας;

Β. Σε 10 - 15 χρόνια, ούτε μπορώ να φανταστώ η αλήθεια είναι, μου φαίνεται πολύ μακριά. Όμως τα χρόνια δυστυχώς τρέχουν σαν νερό. Γενικότερα δεν θα άλλαζα πολλά, ίσως μόνο το ότι θα ήθελα να κάνω οικογένεια και να συνεχίσω να δουλεύω. Αν όχι στην θάλασσα σαν μηχανικός, σε κάτι παρεμφερές στην στεριά.

Χ. Η ιδανική εξέλιξη θα ήταν κάποια στιγμή να καταφέρω να πιάσω Α΄ πλοίαρχος και στην πορεία, ίσως να αποφάσιζα να στελεχωθώ στο γραφείο, πάνω στο κόμματι του chartering, με τη βοήθεια κάποιου ανάλογου μεταπτυχιακού και της εμπειρίας μου απο τη θάλασσα.

Σας ευχαριστώ πολύ! Εύχομαι να συνεχίσετε να εξελίσσεστε, επαγγελματικά και προσωπικά και να πετύχετε τους στόχους σας. Καλές και ήρεμες θάλασσες να έχετε!